Zorg en ondersteuning zijn de afgelopen jaren voor veel gemeenten een hoofdpijndossier geworden. En dan niet omdat gemeenten niet van goede wil zijn. Dat is het niet, voor de gemeente Lingewaard zeker niet. Maar omdat de gemeenten in 2015 wel voor heel veel zorgtaken verantwoordelijk werden, maar daar veel minder geld voor kregen. Dat was de afgelopen jaren meer dan duidelijk, maar het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie was horende doof en ziende blind. Er werd door gemeenten gesmeekt om meer geld, maar het kwam er niet. Ook in Lingewaard werd een motie van de Partij van de Arbeid hierover door bijna heel de raad aangenomen. Maar echt helpen deed het allemaal niet. 

Dat wil zeggen dat we als gemeente soms ingewikkelde keuzes moesten maken. We zijn verantwoordelijk voor heel veel. De huishoudelijke hulp voor ouderen en mensen met een beperking. De zorg voor kwetsbare kinderen die soms intensieve therapie nodig hebben of niet meer thuis kunnen wonen. Maar ook voor de hulp die nodig is om juist dat te voorkomen. Steun als er sprake is van armoede en schulden of hulp als een lichamelijke beperking aanpassingen in huis nodig maakt. 

Het ging de afgelopen jaren vaak om de betaalbaarheid van wat we met elkaar ‘het sociaal domein’ noemen. Toen het college een ‘taskforce’ instelde met als doel te gaan kijken waar we konden bezuinigen, vroegen wij daarover een debat aan. Uitkomst was dat we een meerderheid ervan hebben kunnen overtuigen dat bezuinigen op zorg en ondersteuning altijd de laatste optie moet zijn. Er is met elkaar ingezet op zo goed mogelijke hulp en ondersteuning, er is extra geld vrijgemaakt. Dat waren soms taaie en technische debatten, maar ongericht bezuinigen ten koste van mensen wisten we bijna altijd te voorkomen. Maar we zijn nog niet klaar. De komende jaren moeten we tenminste aan de slag met: 

  • Eenvoudige en duidelijke regels. Op initiatief van de PvdA werd er afgelopen jaren al van alles veranderd in die regels. Zodat er meer aandacht is voor mantelzorgers en goede, onafhankelijke clientondersteuning. Want iedereen moet weten waar hij recht op heeft. 
  • We moeten radicaler durven denken. We zien dat meer en meer mensen een beroep doen op huishoudelijke hulp. Waarom maken we dat niet standaard mogelijk voor iedere inwoner van Lingewaard? Wie dat gemakkelijk zelf kan betalen vragen we een bijdrage in de kosten, zodat iedereen de hulp kan krijgen die nodig is. 
  • In de jeugdzorg gaat het vaak om kwetsbare kinderen. Daarin blijven we investeren, ook als de rijksoverheid blijft weigeren structureel voldoende budget beschikbaar te stellen. Wel gaan we kijken hoe we eerder kunnen helpen, zodat minder kinderen uit huis geplaatst hoeven worden en er sneller de goede hulp beschikbaar komt. 
  • Een probleem komt zelden alleen. Heel vaak zie je dat mensen hulp nodig hebben omdat er schulden zijn, te weinig inkomen of een onzekere woonsituatie. Als dan praktische oplossingen nodig zijn om voor een doorbraak te zorgen, dan kiezen we daarvoor. Eerder al kwam er op initiatief van de PvdA een maatwerkfonds, dat bouwen we uit. Zodat onze medewerkers echt kunnen helpen en mensen weer vaste grond onder de voeten voelen. 

Er is vrijwel niemand die gebruik maakt van hulp en ondersteuning omdat het zo lekker makkelijk is. Daarom hebben we vertrouwen in inwoners en stoppen we geen geld in overbodige en vernederende controles of doorgeslagen fraudejacht.  

Juist voor mensen die voor hulp en ondersteuning aangewezen zijn op de overheid moet de gemeente er zijn. Dan kan en mag het niet gaan over tekorten aan budget of ingewikkelde wet- en regelgeving. Dan moet het gaan over de zorg dat iedereen met opgeheven hoofd mee kan doen in onze samenleving. Dat – en niks anders – is voor ons altijd het uitgangspunt.